Kraków ma swojego Smoka Wawelskiego, Gdańsk Lwy a Szczecin mitycznego Gryfa. Gryf Pomorski to mityczne, fantastyczne zwierzę będące wytworem wyobraźni ludów Bliskiego Wschodu. Bestia jest hybrydą dwóch zwierząt: króla przestworzy – orła oraz króla zwierząt – lwa, ale ma on także charakterystyczne uszy. Według legend są to uszy dzikiego osła, który jest bardzo płochliwy, dzięki temu miał charakteryzować się wyjątkową czujnością, aby móc pilnować skarbów. Skąd przybył? Współcześnie Bohater legend i opowieści Ród spod patronatem Gryfa Źródła: „Pod skrzydłami gryfa”, praca zbiorowa, Szczecin 2014; A. Giza-Zwierzchowski
Gryf znany był już starożytnym Babilończykom, według których miał taką siłę i odwagę, że mógł pokonać nawet uzbrojonego mężczyznę. Stał się więc symbolem drapieżności i uporu w dążeniu do celu a także waleczności. Swym znaczeniem dorównywał smokom strzegącym boskich skarbów. Uważano, że używanie wizerunku gryfa oznaczało oddanie się pod opiekę niebieskim posłańcom oraz prośbę o znalezienie harmonii pomiędzy tym, co w człowieku przyziemne, a tym co boskie. Do Europy najprawdopodobniej trafiły w XI wieku, w okresie wypraw krzyżowych.
Mityczny stwór z ciałem lwa oraz głową i skrzydłami orła od setek lat uznawany jest za symbol Pomorza Zachodniego. Jest to ważny element lokalnej tożsamości i kulturowego dziedzictwa. To rozpoznawalny znak regionu w Polsce, jak też poza granicami naszego kraju. Gryf jest podstawą symboliki okolicznych miast, powiatów oraz gmin. Gryf występuje nie tylko w herbach wielu pomorskich miast, ale również w nazwach takich jak na przykład: Gryfino, Gryfice, Greifswald. Jego wizerunek pojawia się w godłach m.in.: Wolina, Wołogoszczy, Stargardu, Szczecina, Szczecinka, Trzebiatowa, Darłowa, Bani, Białogardu, Dobrej, Golczewa, Goleniowa, Koszalina, Nowego Warpna, Nowogardu, Polic, Płotów, Pyrzyc, Świnoujścia i wielu innych.
Skrzydlata bestia od wieków żyje tuż obok nas jako dekoracje i emblematy, jako nazwy firm i produktów, jako obiekty architektury. A Szczecin nazywany jest Grodem Gryfa. W samym Szczecinie można spotkać go w ponad 100 lokalizacji w różnych przedstawieniach, funkcjach i znaczeniach. Niektóre wizerunki Gryfa są bardzo mocno eksponowane, inne bywają ukryte na fasadach lub wnętrzach budynków. Można je znaleźć na budowlach użyteczności publicznej, szkołach, urzędach, bramach, pompach miejskich.
Gryf dzięki swej niezwykłej naturze, bogatej symbolice jest tematem wielu lokalnych legend, oraz opowieści. Starożytni twierdzili, że gryfy ciągnęły rydwany bogów, pióra tych stworzeń przywracają wzrok niewidomym, a puchary wykonane z ich pazurów czernieją przy kontakcie z trucizną. Jedną z bardziej znanych jest legenda o Sedinie, ale też podanie o gnieździe skrzydlatych bestii we wsi Żelisławiec. Inni z kolei twierdzili, że gryfy były strażnikami złota północy, czyli bursztynu. Istnieje kilka opowieści o rzeźbach gryfów, której mają ożyć, gdy wydarzy się coś niezwykłego. Kiedy zaś nagle poczujemy niezwykłe muśnięcie wiatru, to może znaczyć, że tuż obok nas przeleciał gryf pod niewidzialną postacią.
Czerwona skrzydlata bestia ze złotym dziobem i szponami jest herbem województwa. Głowa gryfa w koronie to godło Szczecina. Drogi przybycia gryfa na Pomorze Zachodnie nie są do końca znane. Przyjmuje się, że stało się to na przełomie XII i XIII w. Jedna z najdłużej panujących dynastii książęcej w Europie. przyjęła godło od Bogusława II pomorskiego (ok. 1178 – 1220). Pomorze było jedyną ziemia słowiańską, która przyjęła gryfa jako herb państwa, znaku na pieczęciach i utrzymywała go konsekwentnie do wygaśnięcia dynastii (1637).
Po likwidacji państwa Gryfitów i przejęciu Pomorza przez Prusy – władze nadały prowincji pomorskiej herb przedstawiający stojącego, czerwonego gryfa, zwróconego w prawo, na białym polu. Herb ten zachowały także władze polskie.
„Przewodnik po magicznym lesie. Legendy Puszczy Bukowej”, Szczecin 2019; W. Banaszak
„Tajemnice Sediny: Część 4 – Bez Gryfa?”, sedina.pl; P. Głowa
„Fantastyczna obecność czyli Gryf w Szczecinie”
„Gryf – historie i legendy”, zp.pl
„Gryf Pomorski”, encyklopedia.szczecin.pl
„Recepcja symbolu gryfa na Pomorzu Zachodnim”
„Przegląd Zachodniopomorski”, academia.edu
„Świat Baśni, Legend i Mitów – Mityczne Stwory” – „BGW” Warszawa 1992
„Zachodniopomorskie legendy i dzieje” – Wrzesław Mechło
Gryf strażnik i patron Szczecina CiekaWOCHa #8
Kraków ma swojego Smoka Wawelskiego, Gdańsk Lwy a Szczecin mitycznego Gryfa. Gryf Pomorski to mityczne, fantastyczne zwierzę będące wytworem wyobraźni ludów Bliskiego Wschodu. Bestia jest hybrydą dwóch zwierząt: króla przestworzy – orła oraz króla zwierząt – lwa, ale ma on także charakterystyczne uszy. Według legend są to uszy dzikiego osła, który jest bardzo płochliwy, dzięki temu miał charakteryzować się wyjątkową czujnością, aby móc pilnować skarbów.